اعضا این کنوانسیون با تصديق اين امر كه تغييرات در آب و هواي كره زمين و اثرات سوء آن نگراني مشترك بشر مي باشد ،
با ابراز نگراني در مورد اينكه فعاليتهاي بشري باعث افزايش قابل توجه تراكم گازهاي گلخانه اي در جو شده و اينكه
اين افزايش باعث تشديد اثر طبيعي گلخانه اي مي شود كه اين خود به طور متوسط باعث تشديد افزايش گرماي
سطح زمين و جو شده و مي تواند اثرات سوء بر اكوسيستمهاي طبيعي و نوع بشر داشته باشد.
با توجه به اينكه سهم عمده اي از گازهاي قبلي و فعلي گلخانه اي در كشورهاي پيشرفته توليد شده و ميزان
گازهاي سرانه در كشورهاي در حال توسعه هنوز در سطح نسبتاً پايين قرار دارد و سهم جهاني گازهاي احاطه در
اين كشورها جهت جوابگويي به نيازهاي اجتماعي و توسعه آنها روبه افزايش خواهد بود و با آگاهي از نقش و اهميت
منابع گازهاي گلخانه اي در اكوسيستمهاي زميني و دريايي و با توجه به اينكه در مورد پيش بيني تغييرات آب
وهوايي مخصوصاً در ارتباط با زمان ، ميزان الگوهاي منطقه اي عدم قاطعيت زيادي وجود دارد و با علم به اينكه اين
تغييرات جهاني آب وهوايي نياز به گسترده ترين نوع همكاري توسط تمامي كشورها و شركت آنها در يك واكنش
مناسب و موثر بين المللي دارد كه بر مبناي مسئوليتها و توانائيهاي مشترك ولي متفاوت و شرايط اجتماعي و
اقتصادي آنها تعيين مي گردد و با يادآوري موارد مذكور در اعلاميه كنفرانس سازمان ملل متحد در مورد محيط
زيست بشر كه در استكهلم در تاريخ ۱۶/۳/۱۳۵۱ هجري شمسي مطابق با ژوئن ۱۹۷۲ ميلادي به تصويب رسيده
است و همچنين با يادآوري اينكه كشورها بر مبناي منشور ملل متحد و اصول حقوق بين الملل داراي حق حاكميت
بهره برداري از منابع خود بر اساس سياستهاي داخلي محيط زيستي و توسعه اي خود مي باشند و داراي اين
مسئوليت مي باشند كه اطمينان حاصل نمايند كه اين فعاليتها در حيطه صلاحيت و كنترل آنها باعث بروز آسيب و
خسارات به محيط زيست ساير كشورها يا نواحي ماوراي حيطه حقوق ملي آنها نگردد و با تاكيد مجدد بر اصول
حاكميت ملي كشورها در همكاري بين المللي جهت بررسي تغييرات آب وهوايي و با قبول اين امر كه كشورها مي
بايست اقدام به قانونگذاي موثر براي محيط زيست نمايند و اينكه استانداردهاي زيست محيطي و اهداف و الويتهاي
مديريتي مي بايست بيانگر موارد زيست محيطي و توسعه اي باشند و اينكه استانداردهاي بكار گرفته شده توسط
برخي از كشورها مي تواند براي ساير كشورها، مخصوصاً كشورهاي در حال توسعه ، نامناسب بوده يا بار اقتصادي يا
اجتماعي سنگيني را در برداشته باشد،
و با يادآوري مفاد قطعنامه شماره ۲۲۸/۴۴ مورخ ۱/۱۰/۱۳۶۸ ) ۲۲ دسامبر ۱۹۸۹ (مجمع عمومي در مورد
كنفرانس سازمان ملل متحد براي محيط زيست و توسعه و قطعنامه هاي شماره ۵۳/۴۳ مورخ ۱۵/۹/۱۳۶۷ ) ۶
دسامبر ۲۱ ) ۱۳۶۹/۹/۳۰ مورخ ۴۵/۲۱۲ و) ۱۹۸۹ دسامبر ۲۲ ) ۱۳۶۸/۱۰/۱ مورخ ۴۴/۲۰۷ و) ۱۹۸۸ دسامبر
۱۹۹۰ (و ۱۶۹/۴۶ مورخ ۲۸/۹/۱۳۷۰ ) ۱۹ دسامبر ۱۹۹۱ ( در مورد حفاظت از آب وهواي جهاني براي نسلهاي
فعلي و آتي بشر،
و همچنين با يادآوري بندهاي قطعنامه شماره ۲۰۶/۴۴ مورخ ۱/۱۰/۱۳۶۸) ۲۲ دسامبر ۱۹۸۹ (مجمع عمومي در
مورد اثرات سوء محتمل ناشي از افزايش سطح درياها برجزيره ها و نواحي ساحلي،مخصوصاً نواحي پست ساحلي و
موارد مربوطه قطعنامه شماره ۱۷۲/۴۴ مورخ ۲۸/۹/۱۳۶۸ ) ۱۹ دسامبر ۱۹۸۹ مجمع عمومي در مورد اجراي برنامه
عملياتي مبارزه با پيشروي صحراها و بيابان زدايي،
و همچنين با يادآوري كنوانسيون ۱۳۶۴) ۱۹۸۵ (وين در مورد حمايت از لايه ازن و پروتكل ۱۳۶۶) ۱۹۸۷ (
مونترال در مورد موادي كه باعث كاهش لايه اوزون مي گردند كه در تاريخ ۸/۴/۱۳۶۹ ) ۲۹ ژوئن ۱۹۹۰ (مورد
اصلاح قرار گرفت،
و با توجه به اعلاميه وزراي شركت كننده در دومين كنفرانس جهاني آب وهوا در ۱۶/۸/۱۳۶۹ ) ۷ نوامبر ۱۹۹۰ ،(
و با آگاهي از كارهاي تحليلي ارزشمندي كه توسط بسياري از كشورها در مورد تغيرات آب و هوايي در جريان مي
باشند و كمكهاي شايان سازمان هواشناسي جهاني، برنامه زيست محيطي سازمان ملل متحد و ساير ارگانها و
سازمانهاي سيستم سازمان ملل متحد و همچنين موسسات بين المللي و بين الدولي براي تبادل نتايج تحقيقات
علمي و هماهنگي تحقيقات،
و با شناخت اين امر كه اقداماتي كه براي درك مقابله با تغييرات آب و هوايي مورد نياز مي باشند در صورتي
حداكثر تاًثير زيست محيطي و اجتماعي و اقتصادي را خواهند داشت كه بر مبناي ملاحظات مربوطه علمي، فني و
اقتصادي استوار باشند و با دستيابي به يافته هاي جديد در اين زمينه مورد ارزيابي مجدد و مكرر قرار گيرند،
و با تصديق اينكه فعاليتهاي مختلف براي مقابله با تغييرات آب وهوايي را مي توان بصورت اقتصادي توجيه و براي
حل ساير مشكلات زيست محيطي نيز به كار برد ،
همچنين با تصديق نياز كشورهاي پيشرفته به انجام واكنش فوري بصورت انعطاف پذير و بر مبناي اولويتهاي كاملاً
معين به عنوان اولين گام به سوي استراتژي هاي جامع جهاني و ملي و در صورت توافق منطقه اي ، كه تمامي
گازهاي گلخانه اي را در نظر گيرند و ميزان افزايش اثر گلخانه اي را نيز مورد نظر قرار دهند،
و با تصديق اينكه كشورهايي كه درزمين هاي پست قرار دارند و كشورهاي جزيره اي كوچك و آنهايي كه داراي
سواحل پست مي باشند يا داراي نواحي خشك و نيمه خشك يا مناطقي باشند كه احتمال بروز سيل ، خشكسالي يا
پيشروي صحرا و بيابان زدايي در آنها وجود دارد و كشورهاي در حال توسعه با اكوسيستمهاي طبيعي كوهستاني
احتمال آسيب پذيري زيادي را در مورد اثرات سوء تغييرات آب وهوايي دارند،
و با تصديق دشواريهاي خاص اينگونه كشورها، مخصوصاً كشورهاي در حال توسعه كه اقتصاد آنها بويژه مبتني بر
توليد، استفاده و صادرات سوختهاي فسيلي مي باشد در نتيجه اقدامات معموله بمنظور محدود نمودن گازهاي
گلخانه اي و با تاييد اينكه واكنش نسبت به تغييرات آب وهوايي مي بايست هماهنگ با توسعه اقتصادي و اجتماعي
به صورت جامع باشد تا از بروز حوادث سوء بر توسعه اقتصادي و اجتماعي به صورت جامع باشد تا از بروز حوادث
سوء بر توسعه اقتصادي و اجتماعي آنها جلوگيري نمايد و نيازهاي مشروع اولويت دار كشورهاي در حال توسعه براي
حصول به رشد اقتصادي و فقرزدايي كاملاً مورد نظر قرار گيرد،
و با تصديق اينكه تمامي كشورها مخصوصاً كشورهاي در حال توسعه براي حصول به رشد اقتصادي و فقر زدايي
كاملا مورد نظر قرار گيرد،
و با تصديق اينكه تمامي كشورها ً مخصوصا كشورهاي در حال توسعه نياز به دسترسي به منابعي دارند كه براي
حصول به توسعه پايدار اجتماعي و اقتصادي مورد نياز مي باشند و اينكه پيشرفت كشورهاي در حال توسعه براي
نيل به هدف مذكور ، مصرف سوخت آنها افزايش خواهد يافت و با در نظر گرفتن امكان حصول بازدهي بيشتر انرژي
و براي كنترل گازهاي گلخانه اي با استفاده از تكنولوژي هاي جديد بر مبناي شرايطي كه كاربرد اقتصادي و
اجتماعي آنها را سودمند سازد،
و با عزم حفاظت از سيستم آب وهوا براي نسل حاضر و نسلهاي آتي ، موارد زير را مورد موافقت قرار دادند:
ماده ۱ -تعاريف:
در اين كنوانسيون :
۱ ” –اثرات سوء تغييرات آب وهوا “ به معني تغييرات در محيط فيزيكي يا زندگي گياهي و جانوري ناشي از
تغييرات آب وهواست كه داراي اثرات زيان آور بر تركيب جهندگي يا بهره وري اكوسيستمهاي طبيعي يا
تحت كنترل يا بر عملكرد سيستمهاي اقتصادي ، اجتماعي يا سلامت و رفاه بشر مي باشد.
۲ ” –تغيير آب وهوا “ به معني تغييري در آب وهواست كه بصورت مستقيم يا غير مستقيم ناشي از فعاليتهاي
بشري است كه باعث متغير نمودن تركيب جو جهان شده و جدا از تغييرات طبيعي آب و هواست كه در
دوره هاي زماني مختلف پديد مي آيد.
۳ ” –سيستم آب وهوا“ به مجموعه آتمسفر ، هيدروسفر، بيوسفر و ژئوسفر و تداخل آنها اطلاق مي شود.
۴ ” –گازهاي منتشره “ به معني آزاد نمودن گازهاي گلخانه اي يا مواد متشكله آنها به آتمسفر در يك ناحيه
معين و دوره زماني خاص مي باشد.
۵ ” –گازهاي گلخانه اي “ به معني آن قسمت از اجزاء گازي آتمسفري است كه طبيعي و ناشي از فعاليت بشر
بوده و تشعشع مادون قرمز را جذب نموده و دوباره منتشر مي نمايند.
۶ ” –سازمان منطقه اي همبستگي اقتصادي “ به معني سازماني است كه توسط كشورهاي حاكم بر يك
منطقه تاسيس شده و داراي حق تصميم گيري در مورد مواد اين كنوانسيون يا پروتكل هاي آن بوده و
برمبناي اساسنامه خود داراي مجوز امضاء تصويب ، پذيرش ، تاييد و الحاق به اسناد مربوطه مي باشد.
۷ ” –مخزن “ به معني قسمت يا قسمتهايي از سيستم آب و هوايي است كه گاز گلخانه اي يا مواد متشكله آن
را انبار مي نمايد .
۸ ” –حفره “ به معني هر روند يا فعاليتي است كه يك گاز گلخانه اي ، يا مايع گاز شده يا مواد متشكله گاز
گلخانه اي را از آتمسفر بيرون مي برد.
۹ “ –منبع “ به معني هر روند يا فعاليتي است كه يك گاز گلخانه اي ، مايع گازشده يا مواد متشكله گاز
گلخانه اي را وارد آتمسفر مي نمايد.
ماده ۲ -هدف:
هدف نهايي اين كنوانسيون و هر گونه اسناد حقوقي مربوطه كه ممكن است توسط كنفرانس اعضاء مورد تصويب
قرارگيرد، دستيابي به ثبات در تراكم گاز گلخانه اي در آتمسفر مطابق مفاد مربوطه كنوانسيون در سطحي است كه
از تداخل خطرناك فعاليتهاي بشر با سيستم آب و هوايي جلوگيري نمايد. اين سطح مي بايست در آنچنان
چهارچوب زماني حاصل گردد كه اكوسيستمها بتوانند بصورت طبيعي با تغييرات آب و هوا تطابق يابند و اطمينان
حاصل شود كه توليد مواد غذايي با تهديد روبرو نبوده و توسعه اقتصادي بتواند به صورتي پايدار ادامه يابد.
ماده ۳ -اصول:
اعضاء كنوانسيون در فعاليتهاي خود براي دستيابي به اهداف كنوانسيون و اجراي مفاد آن از جمله توسط موارد زير
مورد راهنمايي قرار خواهند گرفت:
۱ –اعضاء مي بايست سيستم آب و هوا را به نفع نسلهاي فعلي و آتي بشر بر مبناي تساوي و برطبق
مسئوليتهاي مشترك ولي متفاوت و قابليتهاي خود مورد حمايت قرار دهند. بنابراين كشورهاي پيشرفته
مي بايست پيشرو مبارزه با تغييرات آب و هوا و اثرات سوء آن باشند.
۲ –نيازهاي خاص و شرايط ويژه كشورهاي در حال توسعه بويژه آنهايي كه در مقابل اثرات سوء تغييرات آب و
هوا آسيب پذير مي باشند و مخصوصاً كشورهاي در حال توسعه اي كه توسط اين كنوانسيون تحت بار
مسئوليت غيرعادي يا نامتناسب قرار مي گيرند مي بايست مورد توجه كامل قرار گيرند.
۳ –اعضاء كنوانسيون مي بايست اقدامات پيشگيرانه اي جهت پيش بيني ، جلوگيري يا به حداقل رساندن
دلائل تغييرات آب وهوا و كاهش اثرات سوء آن به كار گيرند. در موارديكه احتمال بروز آسيبهاي جدي يا
برگشت ناپذير وجود داشته باشد نمي بايست از فقدان قطعيت علمي به عنوان دليلي براي به تعويق
انداختن اينگونه اقدامات استفاده نمود و اين نكته را بايد در نظر داشت كه سياستها و اقداماتي كه در
رابطه با تغييرات آب وهوا وجود دارند مي بايست از لحاظ مالي قابل توجيه باشند تا منافع جهاني را با
حداقل هزينه ممكن تضمين نمايند. براي دستيابي به اين امر ، اينگونه سياستها و اقدامات مي بايست
زمينه هاي مختلف اقتصادي – اجتماعي را در نظر گرفته و به صورت جامع بوده و تمامي منابع و حفره ها
و مخازن مربوطه گازهاي گلخانه اي و تنظيم آنها را پوشش داده و تمامي بخشهاي اقتصادي را در برگيرند.
تلاشها جهت رويارويي با تغييرات آب و هوايي مي توانند به صورت همكاري بين اعضاء ذينفع انجام
پذيرند.
۴ –اعضاء محق بوده و بايد توسعه مداوم را تشويق نمايند. سياستها و اقدامات بمنظور حفاظت از سيستم آب و
هوا در مقابل تغييرات ناشي از فعاليتهاي بشر مي بايست متناسب با شرايط خاص هر عضو بوده و هماهنگ
با برنامه هاي توسعه ملي باشند و اين نكته را در نظر گيرند كه توسعه اقتصادي براي بكارگيري سياستهاي
مقابله با تغييرات آب و هوا امري ضروري مي باشد.
۵ –اعضاء مي بايست براي ايجاد يك سيستم باز اقتصاد بين المللي كه منجر به رشد اقتصادي پايدار و توسعه
در تمامي اعضاء مخصوصاً كشورهاي در حال توسعه گرديده و بتواند با مشكلات تغييرات آب و هوا بهتر
روبرو شود همكاري نمايند. اقداماتي كه براي مبارزه با تغييرات آب وهوا معمول مي گردد ، منجمله
اقدامات يكجانبه نبايد در تجارت بين المللي باعث ايجاد ابزار تعيين غيرقابل توجيه يا عمدي يا محدوديت
هاي پنهان گردد.
ماده ۴ -تعهدات :
۱ –تمامي اعضاء با درنظر گرفتن مسئوليتهاي مشترك ولي متمايز خود و الويتهاي خاص ملي و
منطقه اي براي توسعه و شرايط خود بايد:
الف – آمار ملي گازهاي حاصله از فعاليتهاي بشري بوسيله منابع و نحوه حذف آنها بوسيله حفره هاي كليه
گازهاي گلخانه اي كه تحت كنترل پروتكل مونترال نمي باشند را توسعه ، مورد بازنگري دوره اي ، منتشر و
دردسترس كنفرانس اعضاء قرار دهند. اين امر طبق ماده (۱۲ (و با استفاده از روشهايي انجام خواهد گرفت كه
توسط كنفرانس اعضاء مورد توافق قرار مي گيرد.
ب – برنامه هاي ملي و در صورت نياز برنامه هاي منطقه اي كه شامل اقداماتي براي تعديل تغييرات آب و
هوايي در اثر گازهاي ناشي از فعاليتهاي بشري بوسيله منابع و رفع آنها توسط حفره هاي كليه گازهاي گلخانه
اي كه تحت كنترل پروتكل مونترال نيستند و اقدامات لازم براي تسهيل انطباق آنها با تغييرات آب و هوا مي
باشند را تدوين ، اجرا ، منتشر و مورد بازنگري منظم قرار دهند.
پ – توسعه ، اجراء و انتشار و انتقال تكنولوژيها، عمليات تجربي و روندهايي كه گازهاي گلخانه اي ناشي از
فعاليتهاي بشري كه تحت كنترل پروتكل مونترال نمي باشند را كنترل نموده يا كاهش داده يا از ايجاد آنها
جلوگيري نمايد را ترويج و در موارد مزبور همكاري نمايند. اين امر در كليه بخشها شامل بخش انرژي ، حمل و
نقل ، صنعت كشاورزي ، جنگلداري و دفع زباله صادق مي باشد.
ت – مديريت مستمر را ترويج داده و در صورت اقتضاء حفظ و افزايش حفره ها و منابعي از گازهاي گلخانه اي
كه تحت كنترل پروتكل مونترال نمي باشند از جمله موجودات زنده ، جنگلها و اقيانوس ها و ساير
اكوسيستمهاي دريايي ، ساحلي يا زميني را تشويق و در موارد مزبور همكاري نمايند.
ث – براي آمادگي جهت تطابق با اثرات تغييرات آب وهوا ، ايجاد و بسط برنامه هاي جامع براي مديريت نواحي
ساحلي ، منابع آب و كشاورزي و حمايت و بازسازي مناطق ، مخصوصاً در افريقا كه تحت تاثير خشكسالي و
پيش ج – ملاحظات تغييرات آب وهوا را تا حد امكان در سياستها و اعمال اجتماعي ، اقتصادي و زيست محيطي
خود در نظر گرفته و روشهاي مناسبي نظير ارزيابي اثرات تنظيم و تعيين شده در سطح ملي را از نظر كاهش
اثرات سوء پروژه ها يا اقدامات انجام شده براي كاهش تغييرات آب و هوا يا تطابق با آن ، بر اقتصاد و بهداشت
عمومي و كيفيت محيط زيست در نظر بگيرند.
چ – تحقيقات علمي ،تكنولوژيكي ،فني ، اقتصادي – اجتماعي و غيره و نظارت منظم و ايجاد آرشيوهاي
اطلاعاتي مربوط به سيستم آب و هوا به منظور درك بيشتر و كاهش يا حذف عدم قطعيت هاي موجود در مورد
دلائل ، اثرات ميزان و زمانبندي تغييرات آب و هوا و پيامدهاي اقتصادي و اجتماعي استراتژيهاي واكنشي را
تشويق و در موارد مزبور همكاري نمايند.
ح- تبادل كامل،آزاد و فوري اطلاعات مربوطه علمي ، تكنولژيكي ، فني ، اقتصادي – اجتماعي و حقوقي مربوط
به سيستم آب و هوا ، تغييرات آب و هوا و پيامدهاي اقتصادي و اجتماعي استراتژيهاي واكنشي مختلف را
تشويق و در موارد مزبور همكاري نمايند.
خ – آموزش ، تربيت و افزايش آگاهيهاي عمومي در مورد تغييرات آب و هوا را تشويق و نسبت به آن همكاري
نموده و شركت گسترده در اين امر ، از جمله شركت سازمانهاي غير دولتي را ترغيب نمايند.
د – مطابق ماده (۱۲ (اطلاعات مربوط به اجرا را به كنفرانس اعضاء انتقال دهند.
۲ –كشورهاي عضو كه در زمره كشورهاي پيشرفته مي باشند و ساير اعضاء مذكور در ضميمه (۱ (مشخصاً تعهد مي
نمايند كه موارد زير را به انجام رسانند:
الف – هر يك از اين اعضاء براي كند كردن روال تغييرات آب و هوا با محدود نمودن گازهاي گلخانه اي ناشي
از فعاليتهاي بشري خود و حفاظت و ارتقاء حفره ها و مخازن گازهاي گلخانه اي سياستهاي ملي را اتخاذ و
اقداماتي را به كار خواهند گرفت اين سياستها و اقدامات نشان خواهند داد كه كشورهاي پيشرفته در اصلاح
روندهاي بلند مدت خود در مورد گازهاي حاصله از فعاليتهاي بشري به صورت هماهنگ با اهداف كنوانسيون
عمل نموده و اين نكته كه در پايان اين دهه بازگشت به سطوح قبلي گازهاي ناشي از فعاليتهاي بشري به
صورت هماهنگ با اهداف كنوانسيون عمل نموده و اين نكته كه درپايان اين دهه بازگشت به سطوح قبلي
گازهاي ناشي از فعاليتهاي بشري شامل دي اكسيد كربن و ساير گازهاي گلخانه اي كه تحت كنترل پروتكل
مونترال نمي باشند به انجام اينگونه اصلاحات كمك خواهند نمود را تصديق نموده و تفاوت موجود در ديدگاهها
و نقطه آغاز عمليات و ساختارهاي اقتصادي و منابع كشورهاي عضو و نياز به حفظ رشد اقتصادي قوي و پايدار
، تكنولوژيهاي موجود و ساير شرايط فردي و نيز لزوم سهيم شدن منصفانه و مقتضي هر يك از اين اعضاء در
تلاش جهاني در خصوص هدف مذكور را مد نظر قرار مي دهند . اين اعضاء مي توانند اقدام به اجراي اينگونه
سياستها و اقدامات به صورت مشترك با اعضاء ديگر نموده يا ديگر اعضاء را در رسيدن به اهداف كنوانسيون
مخصوصاً موارد مذكور در اين جزء ياري نمايند.
ب – براي رسيدن به اين هدف هريك از اين اعضاء طي ( ۶ (ماه از لازم الاجرا شدن كنوانسيون در مورد عضو
مزبور و پس از آن به صورت دوره اي و طبق ماده (۱۲ (اطلاعات دقيقي در مورد سياستها و اقدامات خود در
ارتباط با جزء ( الف ) فوق و همچنين نتايج حاصله از عمليات مربوط به گازهاي ناشي از فعاليت بشري بوسيله
منابع و حذف آنها توسط حفره هاي گازهاي گلخانه اي كه تحت كنترل پروتكل مونترال نمي باشند را براي
دوره مذكور در جزء ( الف )را با هدف رساندن سطوح گاز دي اكسيد كربن و ساير گازهاي گلخانه اي كه تحت
كنترل پروتكل مونترال نمي باشند به سطوح سال ۱۹۹۰ مبادله خواهند نمود. اين اطلاعات توسط كنفرانس
اعضاء در اولين نشست و سپس به صورت دوره اي طبق ماده (۷ (مورد بررسي قرار خواهند گرفت . روي صحرا يا سيل قرار گرفته اند همكاري نمايند.
۵ –كشورهاي پيشرفته عضو و ساير كشورهاي پيشرفته مذكور در ضميمه (۲ (در صورت اقتضاء تمامي
اقدامات لازم براي ترغيب ، تسهيل و تاًمين اعتبار انتقال يا دسترسي به آگاهي ها و تكنولوژي هاي كامل و
معقول زيست محيطي به ساير اعضاء ، مخصوصاً به كشورهاي در حال توسعه جهت قادر ساختن آنها به
اجراي مفاد اين كنوانسيون را انجام خواهند داد . دراين روند ، كشورهاي پيشرفته عضو از توسعه و ارتقاء
تكنولوژي ها و قابليتهاي كشورهاي در حال توسعه حمايت خواهند نمود. ساير اعضاء يا سازمانهايي كه در
موقعيت انجام چنين كاري مي باشند نيز مي توانند اقدام به تسهيل انتقال اينگونه تكنولوژي ها نمايند.
۶ –در اجراي تعهدات موضوع بند (۲ (فوق مي بايست درجه اي از انعطاف پذيري توسط كنفرانس اعضاء براي
اعضاء مذكور درضميمه (۱ (كه درحال گذر از مراحل انتقال به اقتصاد بازار مي باشند در نظر گرفته شود
تا اينگونه اعضاء بتوانند به تعهدات خود در مقابله با تغييرات آب و هوا از جمله در خصوص سطح تاريخي
گازهاي گلخانه اي ناشي از فعاليت بشري كه تحت كنترل پروتكل مونترال نمي باشند ، عمل نمايند.
۷ –ميزان انجام موثر تعهدات كشورهاي در حال توسعه به موجب اين كنوانسيون به اجراي موثر تعهدات مالي
و انتقال تكنولوژي كشورهاي پيشرفته به موجب اين كنوانسيون به اجراي موثر تعهدات مالي و انتقال
تكنولوژي كشورهاي پيشرفته به موجب كنوانسيون بستگي خواهد داشت و اين امر را كاملاً در نظر
خواهند گرفت كه توسعه اقتصادي و اجتماعي و فقر زدايي از اولويتهاي مهم كشورهاي در حال توسعه مي
باشند.
۸ –در اجراي تعهدات موضوع اين ماده ، اعضاء به نوع اقداماتي كه به موجب اين كنوانسيون مورد نياز مي
باشند ، از جمله اقدامات مربوط به تاَمين اعتبار، بيمه و انتقال تكنولوژي براي جوابگويي به نيازهاي خاص
كشورهاي عضو در حال توسعه كه ناشي از اثرات سوء تغييرات آب و هوا و يا اثرات اجراي اقدامات واكنشي
مخصوصاً در موارد زير مي باشد، توجه كامل خواهند داشت :
الف – كشورهايي كه جزيره اي و كوچك مي باشند.
ب – كشورهايي كه داراي نواحي ساحلي پست مي باشند.
پ- كشورهاي با نواحي خشك ، نيمه خشك ، نواحي جنگلي و نواحي در معرض نابودي جنگلها
ت – كشورهايي كه داراي مناطقي مي باشند كه در مغرض بلاياي طبيعي قرار دارند.
ث – كشورهايي با مناطقي كه در معرض خشكسالي و پيشروي صحرا قرار دارند.
ج – كشورهايي با نواحي شهري كه از آلودگي جوي بالاتر برخوردارند
چ – كشورهايي با مناطقي كه داراي اكوسيستمهاي شكننده مي باشند، منجمله اكوسيستمهاي كوهستاني
ح – كشورهايي كه اقتصاد آنها وابستگي زيادي به درآمد ناشي از توليد ، به عمل آوري صادرات و يا مصرف
سوختهاي فسيلي و توليدات كالاهاي مربوطه انرژي زا دارد.
خ – كشورهاي ترانزيت و آنها كه با خشكي احاطه شده اند.
همچنين كنفرانس اعضاء مي تواند در صورت اقتضاء در ارتباط با اين بند اقداماتي به عمل آورد .
۹ –اعضاء نيازهاي خاص و شرايط ويژه كشورهايي كه از كمترين ميزان توسعه برخوردارند را در
اقدامات خود در رابطه با تاَمين اعتبار و انتقال تكنولوژي در نظر خواهند گرفت .
۱۰ –اعضاء بر اساس ماده ۱۰ در اجراي تعهدات خود در اين كنوانسيون وضعيت اعضاي ديگر مخصوصاً
كشورهاي در حال توسعه كه داراي اقتصادهاي آسيب پذير در مقابل اثرات سوء اجراي اقدامات مقابله با
تغييرات آب و هوايي مي باشند را در نظر خواهند گرفت . اين امر مخصوصاً در مورد كشورهاي عضوي كه
داراي اقتصادهاي متكي به درآمد حاصله از توليد، به عمل آوري و صادرات و يا مصرف سوختهاي فسيلي و
ساير توليدات مربوطه انرژي زا و يا استفاده از سوختهاي فسيلي هستند كه تغيير آنها براي اعضاء مذكور
دشواريهاي جدي در بردارد، اعمال مي گردد.
ماده ۵ -تحقيقات و مشاهده منظم:
تحقيقات و مشاهده منظم :
اعضاء در اجراي تعهدات خود به موجب جزء ( چ) بند (۱ (ماده (۴ (اقدام به موارد زير خواهند نمود:
الف – حمايت و پيشبرد بيشتر برنامه ها و شبكه ها يا سازمانهاي بين المللي و بين الدولي به منظور تعيين ، هدايت
، ارزيابي و تاَمين هزينه هاي تحقيقاتي ، جمع آوري اطلاعات و مشاهده منظم با در نظرگرفتن نياز براي به حداقل
رساندن دوباره كاري .
ب – حمايت از تلاشهاي بين المللي و بين الدولي به منظور تقويت مشاهده منظم و ظرفيتها و تواناييهاي تحقيقات
علمي و فني ملي مخصوصاً در كشورهاي در حال توسعه و ترغيب دسترسي و تبادل اطلاعات و تحليلهاي مربوطه كه
از وراي قلمرو صلاحيت ملي بدست آمده اند.
پ – در نظر گرفتن نيازها و امور ويژه كشورهاي در حال توسعه و همكاري در پيشبرد ظرفيتها و قابليتهاي دروني
آنها براي شركت در امور مذكور در بندهاي ( الف ) و ( ب ) فوق .
ماده ۶ -آموزش ، تربيت ، آگاهيهاي عمومي :
اعضاء در اجراي تعهدات خود به موجب جزء ( خ ) ، بند (۱ (ماده (۴ (اقدام به موارد زير خواهند نمود :
الف – ترغيب و تسهيل موارد زير در سطح ملي و درصورت اقتضاء در سطح منطقه اي يا ناحيه اي طبق قوانين و
مقررات ملي و در چارچوب ظرفيتهاي مربوطه:
۱ –توسعه و اجراي برنامه هايي براي آموزش و آگاهي به عموم در مورد تغييرات آب و هوا و اثرات آن .
۲ –دسترسي عمومي به اطلاعات در مورد تغييرات آب و هوا و اثرات آن .
۳ –شركت عموم مردم در مقابله با تغييرات آب وهوا و اثرات آن و توسعه واكنشهاي مناسب .
۴ –آموزش پرسنل علمي ، فني و مديريتي .
ب – همكاري و ترويج در سطح بين المللي و در صورت نياز توسط هياتهاي موجود در مورد :
۱ –توسعه و تبادل برنامه هاي تهيه شده براي آموزش و آگاهي عموم در مورد تغييرات آب و هوا و اثرات آن.
۲ –توسعه و اجراي برنامه هاي آموزشي و تربيتي شامل تقويت سازمانهاي ملي و تبادل يا اعزام پرسنل براي
تربيت كارشناسان در اين زمينه مخصوصاً براي كشورهاي در حال توسعه .
ماده ۷ -كنفرانس اعضاء:
۱ –بدينوسيله كنفرانس اعضاء تاَسيس مي شود.
۲ –كنفرانس اعضاء به عنوان بالاترين مقام اين كنوانسيون بر اجراي كنوانسيون و هر نوع سند حقوقي مربوط
كه ممكن است كنفرانس اعضاء به تصويب برساند نظارت مستمر داشته و در حدود اختيارات خود
تصميمات لازم براي پيشبرد اجراي موثر كنوانسيون را اخذ خواهد نمود. بدين منظور كنفرانس موارد زير
را به انجام خواهد رساند:
الف – بررسي دوره اي تعهدات اعضاء و ترتيبات سازماني طبق كنوانسيون ، در راستاي اهداف كنوانسيون ، تجارب
حاصله در اجراي آن و تكامل آگاهيهاي علمي و تكنولوژيكي.
ب – ارتقاء و تسهيل تبادل اطلاعات در مورد اقدامات انجام شده توسط اعضاء براي مقابله با تغييرات آب وهوا و
اثرات آن با در نظر گرفتن شرايط و مسئوليتها و تواناييهاي متفاوت اعضاء و تعهدات مربوطه آنها طبق كنوانسيون .
پ – تسهيل هماهنگي اقدامات انجام شده توسط اعضاء در مقابله با تغييرات آب و هوا و اثرات آن بنا به تقاضاي دو
يا چند عضو با در نظر گرفتن شرايط، مسئوليتها و تواناييهاي متفاوت اعضاء و تعهدات مربوطه آنها طبق كنوانسيون.
ت – ارتقاء و هدايت توسعه و اصلاح دوره اي روشهاي مقايسه اي طبق اهداف و مفاد كنوانسيون كه در كنفرانس
اعضاء مورد توافق قرار مي گيرند و از جمله به منظور آماده سازي فهرست منابع انتشار گازهاي گلخانه اي و حذف
آنها به وسيله حفره ها و ارزيابي تاَثير اقدامات جهت محدود نمودن ميزان توليد گازها و افزايش روند حذف آنها .
ث – ارزيابي اجراي كنوانسيون توسط اعضاء اثرات كلي اقدامات انجام گرفته طبق كنوانسيون مخصوصاً اثرات زيست
محيطي ، اقتصادي و اجتماعي و نيز تاثير مضاعف آنها و ميزان پيشرفت براي دستيابي به اهداف كنوانسيون بر
مبناي كليه اطلاعاتي كه طبق مفاد كنوانسيون در دسترس كنفرانس قرار مي گيرد.
ج- بررسي و تصويب گزارشهاي منظم در مورد اجراي كنوانسيون و اطمينان از انتشار آنها.
چ – ارائه توصيه ها در مورد موضوعات لازم براي اجراي كنوانسيون .
ح- تلاش براي بسيج منابع مالي طبق بندهاي (۳) ، (۴ (و (۵ (ماده (۴ (و ماده (۱۱ .(
خ- تاَسيس هياتهاي فرعي كه براي اجراي كنوانسيون لازم به نظر مي رسند.
د – بررسي گزارشهاي دريافتي از اين هياتها و ارائه رهنمود به آنها .
ذ – موافقت با قواعد اجرايي و مالي براي خود و هر هيات فرعي و تصويب آنها به اتفاق آراء.
ر- جستجو و استفاده از خدمات و همكاري و اطلاعات ارائه شده توسط سازمانهاي بين المللي و هياتهاي بين الدولي
و غير دولتي ذيصلاح در صورت اقتضاء
ز- اجراي وظايف ديگري كه براي دستيابي به اهداف كنوانسيون مورد نياز مي باشند و نيز تمامي وظايفي كه به
موجب كنوانسيون به آن واگذار شده است .
۳ –كنفرانس اعضاء در اولين نشست خود اقدام به تعيين آيين رسيدگي خود و هياتهاي فرعي تاَسيس شده به
موجب كنوانسيون خواهد نمود كه شامل تشريفات تصميم گيري براي امور است كه در تشريفات تصميم
گيري در كنوانسيون تصريح نشده است . اينگونه تشريفات مي تواند شامل اكثريت تعيين شده لازم براي
اتخاذ تصميم هاي خاص باشد.
۴ –اولين نشست كنفرانس اعضاء توسط دبيرخانه موقتي موضوع ماده (۲۱ (برگزار مي گردد و تاريخ برگزاري
آن حداكثر تا يك سال پس از زمان لازم الاجراء شدن كنوانسيون خواهد بود . پس از آن نشستهاي عادي
كنفرانس اعضاء هر سال يك بار برگزار مي گردد مگر اينكه كنفرانس اعضاء به نحو ديگري اتخاذ تصميم
نمايد.
۵ –نشستهاي فوق العاده كنفرانس اعضاء در مواقعي كه توسط كنفرانس ضروري به نظر مي رسد يا بنابر
تقاضاي كتبي هر يك از اعضاء به شرطي كه در ظرف شش ماه پس از ارسال تقاضا به اعضاء توسط
دبيرخانه حداقل يك سوم اعضاء از آن پشتيباني نمايند ، برگزار مي گردد.
۶ –سازمان ملل متحد ، آژانسهاي تخصصي و آژانس بين المللي انرژي اتمي و نيز هر يك از كشورهاي عضو يا
كشورهايي كه عضو كنوانسيون نبوده و ناظر مي باشند مي توانند به عنوان ناظر در نشستهاي كنفرانس
اعضاء شركت نمايند. هر هيات يا آژانس اعم از ملي يا بين المللي ، دولتي يا غير دولتي ، كه در امور
مربوط به اين كنوانسيون واجد شرايط باشند و تمايل خود را مبني بر شركت در نشست كنفرانس اعضاء
به عنوان ناظر به دبيرخانه اعلام نموده باشد مي تواند مجوز مربوطه را دريافت نمايد مگر اينكه حداقل يك
سوم از اعضاء موجود به اين امر اعتراض نمايند. پذيرش و شركت ناظرين منوط به آيين رسيدگي است كه
توسط كنفرانس اعضاء به تصويب مي رسد.
ماده ۸ – دبيرخانه :
۱ –بدينوسيله دبيرخانه كنوانسيون ايجاد مي گردد.
۲ –وظايف دبيرخانه عبارتند از :
الف – ترتيب دادن نشستهاي كنفرانس اعضاء و هياتهاي فرعي آن به موجب كنوانسيون و ارائه خدمات لازم به
آنها
ب – گردآوري و انتقال گزارشهايي كه به دبيرخانه تسليم مي شوند.
پ – تسهيل مساعدت به اعضاء مخصوصاً كشورهاي عضو در حال توسعه در صورت تقاضا براي گردآوري و
تبادل اطلاعات مورد نياز براساس مفاد كنوانسيون .
ت – تهيه گزارشهايي در مورد فعاليتهاي خود و ارائه آنها به كنفرانس اعضاء
ث – حصول اطمينان از هماهنگي لازم با دبيرخانه هاي ساير هياتهاي بين المللي مربوطه .
ج- ورود به هر گونه ترتيب قراردادي يا سازماني مورد نياز براي انجام موثر وظايف دبيرخانه براساس راهنمايي
كلي كنفرانس اعضاء .
چ – انجام ساير وظايف دبيرخانه اي كه در كنوانسيون يا هريك از پروتكلهاي آن مشخص شده و هر گونه
وظايف ديگري كه ممكن است توسط كنفرانس اعضاء معيين گردد.
۳ –كنفرانس اعضاء در اولين نشست خود يك دبيرخانه دائم را تعيين نموده و ترتيبات و نحوه انجام وظيفه آن
را مشخص خواهد نمود.
ماده ۹ -هيات فرعي براي مشاوره علمي و تكنولوژيكي :
۱ –بدينوسيله “ هيات فرعي ارائه مشاوره علمي و تكنولوژيكي “ براي ارائه به موقع اطلاعات و مشاوره راجع به
موضوعات علمي و تكنولوژيكي مربوط به كنوانسيون به كنفرانس اعضاء يا در صورت اقتضاء به ساير
هياتهاي فرعي آن تاَسيس مي گردد. شركت در اين هيات براي تمامي اعضاء آزاد بوده و به صورت چند
نظامه اداره خواهد شد. اين هيات متشكل ا زنمايندگان دولتي است كه از تخصصهاي مربوطه برخوردار مي
باشند . اين هيات در مورد تمامي جنبه هاي كار خود به صورت منظم به كنفرانس اعضاء گزارش ارائه
خواهد داد.
۲ –اين هيات تحت هدايت كنفرانس اعضاء و با كمك هياتهاي ذيصلاح بين المللي موجود اقدام به موارد زير
خواهد نمود:
الف – ارزيابي وضيعت دانش علمي در مورد تغييرات آب و هوا و اثرات آن .
ب – تهيه ارزيابي علمي در مورد اثرات اقدامات به عمل آمده در اجراي كنوانسيون .
پ – تعيين تكنولوژيهاي ابداعي موثر و پيشرفته و ارائه معلومات خاص و مشاوره در مورد روشها و ابزار ترويج
توسعه و يا انتقال اينگونه تكنولوژيها .
ت – ارائه مشاوره در مورد برنامه هاي علمي ، همكاري بين المللي در تحقيقات و توسعه مربوط به تغييرات آب
و هوا و نيز در مورد روشها و ابزار پشتيباني از افزايش ظرفيت بالقوه در كشورهاي در حال توسعه .
ث – جوابگويي به سئوالهاي علمي ، تكنولوژيكي و اصولي كه ممكن است از طرف كنفرانس اعضاء يا هياتهاي
فرعي به هيات ارائه گردد.
۳ –كنفرانس اعضاء مي تواند شرح وظايف و حدود اختيارات اين هيات را مورد تشريح بيشتر قرار دهد..
ماده ۱۰ -هيات فرعي براي اجرا:
۱ –بدينوسيله “ هيات فرعي براي اجراء “ به منظور كمك به كنفرانس اعضاء در ارزيابي و بررسي اجراي موثر
كنوانسيون تاَسيس مي گردد. شركت در اين هيات براي تمام اعضاء آزاد بوده و از نمايندگان دولتي كه در
امور مربوط به تغييرات آب و هوا تخصص دارند تشكيل مي شود . اين هيات در مورد تمامي جنبه هاي
كار خود به كنفرانس اعضاء گزارش ارائه خواهد نمود .
۲ –اين هيات تحت هدايت كنفرانس اعضاء اقدام به موارد زير خواهد نمود :
الف – بررسي اطلاعات مبادله شده بر اساس بند (۱ (ماده (۱۲ (جهت ارزيابي اثرات كلي اقدامات انجام شده توسط
اعضاء در پرتو آخرين ارزيابي هاي علمي در مورد تغييرات آب وهوا .
ب – بررسي اطلاعات مبادله شده براساس بند (۲ (ماده (۱۲ (جهت كمك به كنفرانس اعضاء در انجام بازنگريهاي
موضوع جزء ( ت ) بند (۲ (ماده (۴ .(
پ – در صورت اقتضاء كمك به كنفرانس اعضاء در تهيه و اجراي تصميمات خود .
ماده ۱۱ -ترتيبات مالي :
۱ –بدينوسيله ترتيباتي براي تدارك منابع مالي به صورت اعطايي يا واگذاري منجمله براي انتقال تكنولوژي
تعيين مي گردد. اين ترتيبات تحت راهنمايي كنفرانس اعضاء عمل كرده و در مقابل آن مسئول و پاسخگو
خواهد بود. كنفرانس در مورد سياستها، اولويتهاي برنامه اي و معيارهاي مطلوبيت كنوانسيون مربوط
هستند تصميم خواهد گرفت . عمليات اين ترتيبات به يك يا چند موسسه موجود بين المللي محول
خواهد شد.
۲ –تمامي اعضاء به صورت يكسان و متعادل در اين ترتيبات شركت داشته و سيستم مديريت آن به صورت باز
خواهد بود .
۳ –كنفرانس اعضاء و موسسه يا موسساتي كه عمليات ترتيبات مالي را بر عهده دارند در مورد ترتيبات لازم
جهت اجراي بند هاي فوق به توافق خواهند رسيد كه اين ترتيبات شامل موارد زير مي باشند :
الف – شروطي براي تضمين اينكه پروژه هاي تامين شده جهت مقابله با تغييرات آب و هوا با سياستها، اولويتهاي
برنامه اي و معيارهاي مطلوبيت تعيين شده توسط كنفرانس اعضاء هماهنگي دارند.
ب – شروطي كه به وسيله آنها مي توان تصميم تاَمين اعتبار ويژه را برمبناي اين سياستها ، اولويتهاي برنامه اي و
معيارهاي مطلوبيت مورد بازنگري قرار داد .
پ – ارائه گزارشهاي منظم توسط موسسه يا موسسات به كنفرانس اعضاء در مورد عمليات تاَمين اعتبار كه هماهنگ
با مسئوليت پاسخگويي مذكور در بند (۱ (فوق باشند.
ت – تعيين ميزان اعتبار موجود و مورد نياز براي اجراي كنوانسيون به صورت مشخص و قابل پيش بيني و شرايطي
كه ميزان مذكور براساس آن به صورت دوره اي مورد بازنگري قرار خواهد گرفت
۴ –كنفرانس اعضاء در اولين نشست خود با بازنگري و مدنظر قراردادن ترتيبات موقت مذكور در بند ( ۳ (ماده
(۲۱ (ترتيبات لازم را براي اجراي موارد فوق الذكر اتخاذ نموده و در مورد ابقاء اين ترتيبات موقت تصميم
گيري خواهد نمود . در طي چهار سال پس از آن كنفرانس اعضاء ترتيبات مالي را مورد بازنگري قرار داده
و اقدامات لازم را به عمل خواهد آورد .
۵ –كشورهاي پيشرفته عضو همچنين مي توانند منابع مالي مربوط به كنوانسيون را فراهم و كشورهاي در
حال توسعه از اين منابع از طريق مجاري دو جانبه ، منظقه اي يا چند جانبه بهره جويند.
ماده ۱۲ -تبادل اطلاعات مربوط به اجراي كنوانسيون :
۱ –هر يك از اعضاء طبق بند (۱ (ماده (۴ (از طريق دبيرخانه كنوانسيون اطلاعات ذيل را به كنفرانس اعضاء
ارائه خواهد نمود:
الف – آمار ملي كليه گازهاي گلخانه اي خارج از كنترل پروتكل مونترال ناشي از فعاليت بشري با ذكر منابع و حذف
آنها توسط حفره ها در حدود امكانات خود و با استفاده از روشهايي كه توسط كنفرانس اعضاء مورد توافق قرار مي
گيرند .
ب – شرح كلي از اقدامات انجام شده يا آتي آن عضو براي اجراي كنوانسيون.
پ – هرگونه اطلاعات ديگري كه عضو مربوط آن را در ارتباط با حصول به اهداف كنوانسيون و قابل ذكر در تبادل
اطلاعاتي بداند از جمله در صورت امكان مطالب مربوط به محاسبه روند گازهاي منتشره در سطح جهان.
۲ –هر يك از كشورهاي پيشرفته عضو و هر عضو ديگر مذكور در ضميمه (۱ (عناصر اطلاعاتي ذيل را مشمول
مبادله اطلاعاتي خود خواهد نمود :
الف – شرح دقيق سياستها و اقداماتي كه به منظور انجام تعهدات موضوع جزء هاي ( الف ) و ( ب ) بند (۲ (ماده
(۴ (اتخاذ نموده است .
ب – برآورد دقيق در مورد اثر سياستها و اقدامات مذكور در جزء ( الف ) فوق الذكر بر گازهاي گلخانه اي ناشي از
فعاليتهاي بشري به وسيله منابع و حذف آنها از طريق حفره ها در طي دوره مذكور در جزء ( الف ) بند ( ۲ (ماده
.(۴)
۳ –همچنين هر يك از كشورهاي پيشرفته عضو و هر كشور پيشرفته عضو مذكور در ضميمه (۲ (جزئيات
اقدامات انجام شده براساس بندهاي (۳ ،۴ و ۵ (ماده (۴ (را در اطلاعات خود وارد خواهد ساخت .
۴ –كشورهاي عضو در حال توسعه مي توانند به صورت داوطلبانه پروژه هايي را براي تاَمين اعتبار مالي با در
نظر گرفتن تكنولوژيهاي خاص ، مواد ، تجهيزات ، فنون يا شيوه هايي كه براي اجراي آن پروژه ها مورد
نياز مي باشند را پيشنهاد داده و در صورت امكان به همراه آن برآوردي از افزايش هزينه ها و كاهش
انتشار و افزايش ميزان حذف گازهاي گلخانه اي نيز فوايد حاصله را ارائه نمايند.
۵ –هريك از كشورهاي پيشرفته عضو و هر عضو ديگر مذكور در ضميمه (۱ (اقدام به برقراري اولين تماس در
طي (۶ (ماه اول پس از لازم الاجراء گرديدن كنوانسيون براي آن عضو اقدام به اولين مبادله اطلاعاتي خود
خواهد نمود. هر عضوي كه نام آن در ضميمه مذكور درج نگرديده مي تواند اولين مبادله اطلاعاتي را ظرف
(۳ (سال پس از لازم الاجراء شدن كنوانسيون براي آن عضو يا فراهم شدن منابع مالي طبق بند (۳ (ماده
(۴ (انجام دهد. كشورهاي عضوي كه از توسعه مالي بسيار كمي برخوردارند مي توانند اولين مبادله
اطلاعاتي خود را بنابر صلاحديد خود انجام دهند . كنفرانس اعضاء با در نظر گرفتن جدول زمانبندي
مذكور در اين بند اقدام به تعيين جدول زماني براي مبادله اطلاعاتي بعدي اعضاء خواهد نمود .
۶ –اطلاعاتي كه بر مبناي اين بند توسط اعضاء مبادله مي شود مي بايست در اولين فرصت توسط دبيرخانه
كنوانسيون در اختيار كنفرانس اعضاء و هر هيات فرعي ديگر قرار گيرد . كنفرانس اعضاء مي تواند در
صورت نياز روال تبادل اطلاعات را مورد بررسي مجدد قرار دهد .
۷ –كنفرانس اعضاء از اولين نشست خود اقدام به ارائه ترتيبات لازم براي پشتيباني فني و مالي از كشورهاي
در حال توسعه در صورت درخواست و همچنين گردآوري و تبادل اطلاعات بر مبناي اين ماده نموده و
نيازهاي مالي و فني لازم براي پروژه هاي پيشنهادي و اقدامات مقابله اي را طبق ماده ۴ تعيين خواهد
كرد . چنين حمايتي مي تواند به شكل مناسب توسط ساير اعضاء ، سازمانهاي ذيصلاح بين المللي و يا
دبيرخانه كنوانسيون انجام پذيرد.
۸ –هر يك از گروههاي اعضاء مي توانند بر مبناي ضوابط تعيين شده توسط كنفرانس اعضاء و با اعلام قبلي
موضوع به كنفرانس اعضاء در زمينه انجام تعهدات خود بر طبق اين ماده اقدام به تبادل اطلاعاتي مشترك
نمايند مشروط بر اين كه اين مبادلات شامل اطلاعاتي در مورد انجام تعهدات انفرادي هر يك از اعضاء
مزبور در اين كنوانسيون باشند.
۹ –اطلاعات واصله به دبيرخانه كه توسط عضو مربوطه براساس ضوابط تعيين شده از سوي كنفرانس اعضاء
محرمانه تلقي مي گردد قبل از اينكه در اختيار هياتهاي ذيربط مبادله و بازنگري اطلاعات قرار گيرد توسط
دبيرخانه جمع آوري مي گردد تا جنبه “ محرمانه “ بودن آن حفظ شود.
۱۰ –طبق بند (۹ (فوق و بدون اينكه خدشه اي به توانايي هر يك از اعضاء براي افشاء مبادلات اطلاعاتي خود
در هر زمان وارد آيد ، دبيرخانه كنوانسيون مبادلات اطلاعاتي اعضاء بر مبناي اين ماده را در زماني كه به
كنفرانس اعضاء ارائه مي شوند در اختيار عمومي قرار خواهد داد.
ماده ۱۳ -حل مسائل مربوط به اجراي كنوانسيون :
كنفرانس اعضاء در اولين نشست خود ايجاد يك روند چند جانبه و مشورتي براي حل مسائل مربوط به اجراي
كنوانسيون را مورد بررسي قرار خواهد داد. اين روند در صورت درخواست اعضاء در دسترس آنها قرار خواهد گرفت.
ماده ۱۴ -حل اختلافات :
۱ –در صورت بروز اختلاف بين دو يا چند عضو در مورد تغيير يا اجراي كنوانسيون، اعضاء مذكور براي حل
اختلاف، از طريق مذاكره يا هرگونه روش دوستانه ديگر اقدام خواهند نمود .
۲ –هنگام تصويب ، پذيرش ، تاَييد يا الحاق به كنوانسيون يا هر زمان بعد از آن ، هر عضوي كه يك سازمان
منطقه اي همبستگي اقتصادي نباشد مي تواند به صورت كتبي به امين اسناد اعلام نمايد كه در رابطه با
اختلاف مربوط به تفسير يا اجراي كنوانسيون ، بالفعل و بدون نياز به توافق خاص، نسبت به هر عضو
ديگري كه تعهد يكساني را پذيرفته باشد ، عملاً موارد ذيل را مورد قبول قرار ميدهد:
الف – ارجاع اختلاف به ديوان دادگستري بين المللي و / يا
ب – داوري بر اساس تشريفاتي كه كنفرانس اعضاء در اولين فرصت به صورت يك ضميمه در مورد داوري تدوين
مي كند .
هر عضوي كه يك سازمان همبستگي اقتصادي منطقه اي باشد مي تواند بيانيه اي با اثر مشابه در ارتباط با داوري و
طبق تشريفات مذكور در بند ( ب ) فوق صادر نمايد.
۳ –بيانيه صادره طبق بند ( ۲ (فوق تا زماني كه طبق شرايط خود منقضي گردد يا تا سه ماه پس از وصول
بيانيه كتبي فسخ آن توسط امين اسناد معتبر خواهد بود.
۴ –بيانيه جديد، اعلاميه فسخ يا انقضاء يك بيانيه به هيچ عنوان تاَثيري بر جريان رسيدگي مطروحه نزد
ديوان دادگستري بين المللي يا دادگاه داوري نخواهد داشت مگر اينكه طرفين اختلاف به نحو ديگري
توافق نمايند.
۵ –با رعايت عملكرد بند (۲ (فوق، اگر ظرف (۱۲ (ماه پس از اعلام يكي از اعضاء به ديگري دال بر وجود
اختلاف بين آنها، اعضاء ذيربط موفق به حل اختلاف از طريق مذكور در بند (۱ (فوق نشده باشند، بنابر
تقاضاي هريك از طرفين، اختلاف به كميسيون مصالحه ارجاع خواهد شد.
۶ –كميسيون مصالحه بر اساس تقاضاي هر يك از طرفين اختلاف تشكيل خواهد شد. اين كميسون شامل
تعداد يكساني از افراد منتخب هر طرف ذيربط و يك رئيس است كه به صورت مشترك توسط اعضاء
منتخب هر طرف تعيين مي شود. اين كميسيون اقدام به صدور راي توصيه اي خواهد نمود كه توسط
طرفين با حسن نيت مورد بررسي قرار خواهد گرفت .
۷ –مراحل ديگر مربوط به مصالحه توسط كنفرانس اعضاء در اولين فرصت ممكن به صورت ضميمه اي براي
مصالحه تصويب خواهد شد.
۸ –مفاد اين ماده براي هر سند حقوقي كه كنفرانس اعضاء در نظر مي گيرد اطلاق خواهد داشت مگر اينكه
سند مذكور به نحو ديگري پيش بيني نموده باشد.
ماده ۱۵ -اصلاحيه هاي كنوانسيون :
۱ –هر يك از اعضاء مي توانند اصلاحيه هايي را براي كنوانسيون پيشنهاد نمايند.
۲ –اصلاحيه هاي كنوانسيون در نشست عادي كنفرانس اعضاء تصويب خواهند شد . متن پيشنهادي اصلاح
كنوانسيون مي بايست حداقل شش ماه قبل از نشستي كه اصلاحيه براي تصويب ارائه مي شود توسط
بيرخانه به اطلاع اعضاء برسد. دبيرخانه همچنين نسبت به ارسال اصلاحيه هاي پيشنهادي به امضاء
كنندگان كنوانسيون و نيز به امين اسناد جهت اطلاع اقدام خواهد نمود.
۳ –اعضاء تمامي تلاش خود را بكار خواهند گرفت تا به اتفاق آراء در مورد اصلاحيه هاي پيشنهادي
كنوانسيون به توافق برسند. اگر اتفاق آراء حاصل نشود و توافقي بدست نيايد اصلاحيه با راي اكثريت سه
چهارم اعضاي حاضر و راي دهنده در جلسه به تصويب خواهد رسيد. اصلاحيه مصوب توسط دبيرخانه به
اطلاع امين اسناد خواهد رسيد كه وي آن را براي پذيرش به تمامي اعضاء اعلام خواهد نمود.
۴ –اسناد پذيرش هر اصلاحيه نزد امين اسناد كنوانسيون سپرده خواهد شد. اصلاحيه هايي كه طبق بند (۳ (
فوق به تصويب مي رسند در روز نودم پس از تاريخ دريافت سند اعلام پذيرش حداقل سه چهارم اعضاء
كنوانسيون براي اعضايي كه آن را پذيرفته اند لازم الاجرا خواهد شد.
۵ –اصلاحيه براي هر عضو ديگر در روز نودم پس از تاريخ تقديم سند پذيرش اصلاحيه مذكور توسط آن عضو
به امين اسناد لازم الاجرا خواهد شد.
۶ –در اين ماده “اعضاء حاضر و راي دهنده” به معني اعضايي است كه حاضر بوده و راي مثبت يا منفي مي
دهند.
ماده ۱۶ -تصويب و اصلاح ضمائم كنوانسيون:
۱ –ضمائم كنوانسيون يكي از قسمتهاي لاينفك آن مي باشد، مگر اينكه به نحو ديگري صريحاً پيش بيني
شده باشد. ارجاع به كنوانسيون به معني ارجاع به هر يك از ضمائم آن نيز مي باشد. بدون خدشه به موارد
مذكور در جزء (ب) بند (۲ (و بند (۷ (ماده (۱۴ (اين ضمائم محدود به ليستها و فرمها و هر نوع برگه
تشريحي ديگر با ماهيت علمي، فني، تشريفاتي يا سازماني مي باشند.
۲ –ضمائم كنوانسيون مي بايست طبق تشريفات مذكور در بندهاي (۲) ،(۳ (و (۴ (ماده (۱۵ (پيشنهاد شده و
به تصويب برسند.
۳ –ضميمه اي كه طبق بند (۲ (فوق تصويب شده شش ماه پس از اعلام تصويب آن به اعضاء توسط امين
اسناد براي تمام اعضاء به جز اعضايي كه در طي اين دوره عدم پذيرش ضميمه از سوي خود را به صورت
كتبي به امين اعلام نموده باشند لازم الاجرا خواهد شد. اين ضميمه براي اعضايي كه اعلاميه عدم پذيرش
خود را پس مي گيرند در روز نودم پس از تاريخ وصول اعلاميه پس گرفتن اعلاميه عدم پذيرش توسط
امين اسناد لازم الاجرا خواهد شد.
۴ –پيشنهاد، تصويب و لازم الاجرا شدن اصلاحيه هاي ضمايم كنوانسيون مشمول همان تشريفاتي است كه
براي پيشنهاد، تصويب و لازم الاجرا شدن ضمايم طبق بندهاي (۲ (و (۳ (فوق بكار گرفته مي شود.
۵ –چنانچه تصويب يك ضميمه يا اصلاحيه يك ضميمه متضمن اصلاح كنوانسيون باشد آن ضميمه يا
اصلاحيه ضميمه تا زماني كه اصلاحيه كنوانسيون لازم الاجرا نشده باشد معتبر نخواهد بود.
ماده ۱۷ -پروتكل ها:
۱ –كنفرانس اعضاء مي تواند در هر يك از نشستهاي عادي خود پروتكلهايي را براي كنونسيون تصويب نمايد.
۲ –متن هر پروتكل پيشنهادي حداقل شش ماه قبل از برگزاري نشست مربوطه توسط دبيرخانه به اطلاع
اعضاء خواهد رسيد.
۳ –شرايط لازم الاجرا شدن هر پروتكل در همان سند تعيين خواهند شد.
۴ –فقط اعضاء كنوانسيون مي توانند عضو پروتكلها گردند.
۵ –تصميمها طبق هر پروتكل فقط توسط اعضاي پروتكل مربوطه اخذ مي شوند.
ماده ۱۸ -حق راي:
۱ –هر عضو كنوانسيون داراي يك راي مي باشد مگر در مواردي كه در بند (۲ (زير عنوان شده است.
۲ –سازمانهاي منطقه اي همبستگي اقتصادي در امور مربوطه خود تعدادي راي برابر با تعداد كشورهاي عضو
خود كه عضو كنوانسيون نيز هستند خواهند داشت. چنين سازماني در صورتي كه هر يك از كشورهاي
عضو آن از حق راي خود استفاده نمايد اقدام به استفاده از حق راي خود نخواهد نمود، عكس اين امر نيز
صادق است.
ماده ۱۹ -امين اسناد:
دبير كل سازمان ملل متحد امين اسناد كنوانسيون و پروتكلهايي است كه طبق ماده (۱۷ (تصويب مي شوند.
ماده ۲۰ -امضاء:
اين كنوانسيون جهت امضاء كشورهاي عضو سازمان ملل متحد يا هر يك از آژانسهاي تخصصي آن يا كشورهاي عضو
اساسنامه ديوان دادگستري بين المللي و سازمانهاي منطقه اي همبستگي اقتصادي در طول كنفرانس سازمان ملل
متحد در مورد محيط زيست و توسعه كه در ريودوژانيرو برگزار مي گردد و سپس در مقر سازمان ملل متحد در
.بود خواهد مفتوح) ۱۹۹۳ ژوئن۱۹ الي ۱۹۹۲ ژوئن ۲۰) ۱۳۷۲/۳/۲۹ الي ۱۳۷۱/۳/۳۰ از نيويورك
ماده ۲۱ -ترتيبات موقت:
۱ –وظايف دبيرخانه كه در ماده (۸ (عنوان گرديده است به صورت موقت توسط دبيرخانه اي كه طي قطعنامه
شماره ۲۱۲/۴۵ مورخ ۳۰/۹/۱۳۶۹) ۲۱ دسامبر ۱۹۹۰ (مجمع عمومي سازمان ملل متحد ايجاد شده
است به اجرا در خواهند آمد كه اين امر تا پايان اولين نشست كنفرانس اعضاء به طول خواهد انجاميد.
۲ –رياست دبيرخانه موقت مذكور در بند (۱ (فوق همكاري نزديكي با هيأت بين الدولي تغييرات آب و هوا
خواهد داشت تا اطمينان حاصل شود كه مي تواند جوابگوي مشاوره هاي علمي و فني مورد نظر باشد.
مشاوره مذكور را مي توان از ساير موسسات علمي مربوطه نيز دريافت نمود.
۳ –تشكيلات زيست محيطي جهاني برنامه توسعه سازمان ملل متحد، برنامه محيط زيست سازمان ملل متحد
و بانك بين المللي ترميم و توسعه به صورت موقت انجام عمليات ترتيبات مالي مذكور در بند (۱۱ (را بر
۱۸
عهده خواهند داشت. در اين رابطه تشكيلات زيست محيطي جهاني بايد مورد بازسازي ساختاري مناسب
قرار گرفته و عضويت آن به صورت جهاني درآيد تا بتواند پاسخگوي الزامات ماده (۱۱ (باشد.
ماده ۲۲ -تصويب، پذيرش، تأييد يا الحاق:
۱ –كنوانسيون منوط به تصويب، پذيرش، تأييد يا الحاق كشورها و سازمانهاي منطقه اي همبستگي اقتصـادي
خواهد بود. كنوانسيون از روز بعد از امضاء براي الحاق مفتوح خواهد بود. اسناد مربوط به تصويب، پذيرش،
تأييد يا الحاق نزد امين اسناد كنوانسيون سپرده خواهند شد.
۲ –هر سازمان منطقه اي همبستگي اقتصادي كه عضـو كنوانسـيون شـود و هيچيـك از كشـورهاي آن عضـو
كنوانسيون نباشد متعهد به انجام كليه تعهدات كنوانسيون خواهد بود. در صورتي كه يك يـا چنـد كشـور
عضو سـازمان مـذكور، عضـو كنوانسـيون نيـز باشـند، سـازمان مربوطـه و كشـورهاي عضـو آن در مـورد
مسئوليتهاي خود براي انجام تعهدات موضوع اين كنوانسيون تصميم خواهند گرفت. در چنيـنن مـواردي،
سازمان مربوطه و كشورهاي عضو آن نمي توانند مشتركاً اقدام به استفاده از حقوق خود در اين كنوانسيون
نمايند.
۳ –سازمانهاي منطقه اي همبستگي اقتصادي در اسناد مربوط به تصويب، پذيرش، تاَييد يا الحاق خود اقدام به
اعلام حدود صلاحيت خود در رابطه با امور تحت نظارت كنوانسيون خواهند نمود. اين سـازمانها همچنـين
هر گونه اصلاح قابل توجه در حدود صلاحيت خود را به امين اسـناد كنوانسـيون اطـلاع خواهنـد داد كـه
متعاقباً توسط وي به اطلاع اعضاء خواهد رسيد.
ماده ۲۳ -لازم الاجرا شدن:
۱ –كنوانسيون در روز نودم پس از دريافت پنجاهمين سند تصويب، پذيرش، تأييد يا الحاق لازم الاجرا خواهد
شد.
۲ –براي هر كشور يا سازمان منطقه اي همكـاري اقتصـادي كـه پـس از دريافـت پنجـاهمين سـند تصـويب،
پذيرش، تأييد يا الحاق اقدام به تصويب، پذيرش، تأييد يا الحاق بـه كنوانسـيون نمايـد. لازم الاجـرا شـدن
كنوانسيون از روز نودم پس از ارائه سند تصويب، پذيرش، تأييد و الحاق آن سازمان يا كشور آغـاز خواهـد
شد.
۳ –در بندهاي (۱ (و (۲ (فوق، هر يك از اسنادي كه توسط سازمانهاي منطقه اي همبسـتگي اقتصـادي ارائـه
شود علاوه بر اسناد ارائه شده از سوي كشورهاي عضو آن سازمان در نظر گرفته نخواهد شد.
ماده ۲۴ -حق شرط:
هيچگونه حق شرطي را نمي توان براي كنوانسيون قائل شد.
ماده ۲۵ -كناره گيري:
۱ –در هر زمان پس از سه سال از تاريخي كه كنوانسيون براي يك عضو لازم الاجرا گرديده، آن عضو مي تواند
با اعلام كتبي به امين اسناد كنوانسيون از كنوانسيون كناره گيري نمايد.
۲ –اينگونه كناره گيري يك سال پس از دريافت اعلام كناره گيري عضو توسط امين اسناد كنوانسيون يـا هـر
زمان بعدي كه در اعلاميه كناره گيري عنوان شده باشد لازم الاجرا خواهد شد.
۳ –هر عضوي كه از كنوانسيون كناره گيري نمايد، چنين تلقي خواهد شد از پروتكل هاي كنوانسيون نيز كـه
عضو آنها مي باشد كناره گيري نموده است.
ماده ۲۶ -متون معتبر:
نسخه هاي اصلي اين كنوانسيون به زبانهاي عربي، چيني، انگليسي، فرانسوي، روسي و اسـپانيايي از اعتبـار يكسـان
برخوردار بوده و نزد دبير كل سازمان ملل متحد سپرده خواهند شد.
ما امضاء كنندگان زير كه داراي اختيار مجاز مي باشيم با رويت موارد فوق اقدام به امضاء اين كنوانسيون نموده ايم.
انجام شده در نيويورك، نوزدهم ارديبهشت ماه يكهزار و سيصد و هفتاد و يك هجري شمسي مطابق با نهم مـاه مـه
يكهزار و نهصد و نود و دو ميلادي.
ضميمه ۱
بيلوروسي – بلژيك– بلغارستان- كانادا– چك و اسلواكي- دانمارك- جامعـه اقتصـادي اروپـا– استراليا – اتريش –
استوني- فنلاند- فرانسـه- آلمـان- يونـان– مجارسـتان- ايسـلند- ايرلنـد- ايتاليـا- ژاپـن– لاتـوي– ليتـواني–
لوكزامبورگ- هلند- زلاندنو- نروژ– لهستان- پرتقال– روماني– فدراسيون روسـيه- اسـپانيا- سـوئد- سـوييس–
تركيه– اوكراين- بريتانياي كبير و ايرلند شمالي- ايالات متحده آمريكا.
ضميمه ۲
استراليا- اتريش- بلژيك- كانادا- دانمارك- جامعه اقتصادي اروپا- فنلاند- فرانسه- آلمان- يونان- ايسـلند- ايرلنـد–
ايتاليا- ژاپن- لوگزامبورگ- هلند- زلاندنو- نروژ- پرتقال- اسپانيا- سوئد- سوييس- تركيه- بريتانياي كبير و ايرلنـد
شمالي- ايالات متحده آمريكا.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن كنوانسيون شامل مقدمه و بيست و شش ماده و ضمايم آن در جلسه
علني روز يكشنبه مورخ ششم خرداد ماه يكهزار و سيصد و هفتاد و پنج مجلس شوراي اسلامي تصـويب و در تـاريخ
۱۳/۳/۱۳۷۵ به تأييد شوراي نگهبان رسيده است.
