بزرگ‌ترین چالش تالاب‌های همدان
در همین خصوص نماینده شبکه تشکل‌های محیط‌زیست همدان بابیان اینکه در همدان سه تالاب طبیعی به نام‌های «چم شور»، «آق گل» و «پیرسلمان» وجود دارد، گفت: هر سه تالاب با بحران کم‌آبی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
بزرگ‌ترین چالش تالاب‌های همدان موضوع رعایت نکردن حق آبه این تالاب‌ها استمحمد سوزنچی بابیان اینکه در فصل پاییز و زمستان با بارش باران و برف این تالاب‌ها جان می‌گیرند ولی با پایان فصل بهار از تالاب چند «نی» هم باقی نمی‌ماند، گفت: با توجه به بررسی‌های انجام‌شده توسط تشکل‌های محیط زیستی استان همدان و همچنین با توجه به نظرات کارشناسان حوزه تالاب در همدان، بزرگ‌ترین چالش تالاب‌های همدان موضوع رعایت نکردن حق آبه این تالاب‌ها است
وی بابیان اینکه طی ۳۰ سال گذشته موضوع آب در هیچ نقطه‌ای از استان همدان چالشی ایجاد نکرده بود اما امروز موضوع آب بزرگ‌ترین بحران پیش روی این استان و بسیاری از استان‌های کشور تلقی می‌شود، ادامه داد: توجه نداشتن به موضوع حق آبه های سطحی و زیرسطحی، حفر چاه‌های عمیق به نیت کسب آب بلااستفاده در سفره‌های زیرزمینی، از بین بردن حق آبه رودخانه‌های استان با ایجاد بندها و سدهای خاکی و حتی تغییر مسیر آن‌ها و نبود برنامه مدون و مشخص حفاظت از آب دلیل قرارگیری موضوع آب در صدر بحران‌های زیست‌محیطی و حیاتی استان همدان است.
سوزنچی بابیان اینکه ۴ تالاب مصنوعی اکباتان، شیرین سو، آبشینه و سد کلان ملایر در مناطق تحت مدیریت محیط‌زیست این استان قرار دارد که به‌جز سد آبشینه بقیه آب دارند، گفت: تالاب اکباتان با چالش خاصی مواجه نیست اما به نظر می‌رسد در استان دو تالاب شیرین سو و آق گل باید در فهرست مدیریت و برنامه‌ریزی دقیق مسئولان قرار گیرند.
وی با تأکید بر اینکه اهمیت تالاب شیرین سو در حوزه گردشگری بسیار مهم است، گفت: قرار گرفتن این تالاب در نزدیکی غار علی‌صدر و گنبد سلطانیه پتانسیل تبدیل‌شدن این تالاب و منطقه حوزه آن را به‌عنوان سایت پرنده‌نگری دوچندان می‌کند.
خشک شدن تالاب «آق گل» منبعی برای تولید ریز گردها است
اما در خصوص وضعیت فعلی تالاب «آق گل» در استان همدان، مدیر حفاظت محیط‌زیست ملایر بابیان اینکه خشک شدن تالاب آق گل منبعی برای تولید ریز گردها است، گفت: خشک‌سالی، سدسازی روی رودخانه قره‌چای در استان مرکزی، برداشت بی‌رویه آب از اطراف تالاب آق‌گل و کشت محصولات پرمصرف از عوامل خشکی تالاب است.
مجید شعبانلو خشکی و افزایش دمای هوا و نابودی زیست‌بوم گیاهی و جانوری منطقه را از دیگر مضرات خشک شدن تالاب آق‌گل دانست و اظهار داشت: با توجه به اینکه این تالاب یکی از دلایل آبگیری آب‌های زیرزمینی چاه‌ها و قنوات اطراف است با خشک شدن آن سطح آب‌های زیرزمینی منطقه نیز کاهش می‌یابد.
وی بابیان اینکه یکی از فواید تالاب «آق‌گل» این است که در برابر نیروهای طبیعی مانند باد و طوفان مثل یک بادشکن عمل می‌کند، گفت: با خشک شدن این تالاب تمامی محصولات کشاورزی وابسته به آن نیز از بین می‌رود.
شعبانلو افزود: انتهای سال قبل و ابتدای امسال به دلیل بارندگی‌های خوب و مناسب و همچنین ورودی آب از سمت رودخانه قره‌چای در استان مرکزی تالاب آق‌گل ۶۰ تا ۷۰ درصد آبگیری شد.
هم‌اکنون حجم آب تالاب «آق‌گل» به ۳۰ درصد کاهش‌یافته و طی دو ماه آینده کاملاً خشک می‌شودمدیر حفاظت محیط‌زیست ملایر عنوان کرد: از پایان فروردین امسال ورودی آب رودخانه قره‌چای از سمت استان مرکزی به سمت تالاب بسته شد و آب قره چای مورد مصرف کشاورزان این منطقه قرارگرفته و هم‌اکنون حجم آب تالاب به ۳۰ درصد کاهش‌یافته و طی دو ماه آینده کاملاً خشک می‌شود.
شعبانلو با اشاره به اینکه در ابتدای امسال پرندگان مهاجری چون حواصیل، کفچه نوک و فلامینگو در اطراف تالاب آق گل تجمع داشتند، گفت: در دو ماه اخیر با توجه به قطع بارندگی‌ها و کاهش سطح آب تالاب اجتماع پرندگان مهاجر کمتر شده و بیش از یک یا دو مورد از این پرنده‌ها در اطراف تالاب دیده نشد.
شعبانلو گفت: با توجه به پیگیری‌های انجام‌شده توسط نمایندگان شهرستان و رئیس اداره محیط‌زیست کشور در راستای پرداخت حق‌آبه تالاب آق‌گل از سوی استان مرکزی هنوز نتیجه‌ای به ما اعلام‌نشده و تالاب آق‌گل ملایر به‌زودی کاملاً خشک می‌شود.
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان اسدآباد نیز در خصوص تالاب «پیرسلمان» گفت: امسال تالاب پیرسلمان به‌عنوان تنها تالاب زنده و طبیعی استان همدان میزبان پرندگان مهاجر نبود.
روح‌الله زال‌پور افزود: با توجه به مطلوب شدن شرایط تالاب‌ها و آبگیر شدن بسیاری از تالاب‌های سطح کشور در سال جاری، بیشتر پرندگان تالاب‌های دیگری که از وسعت بیشتری برخوردار بوده‌اند انتخاب کرده و تنها یک یا ۲ گونه به این تالاب مهاجرت و مجدداً تالاب را ترک کرده‌اند.
هرساله بیش از ۱۰ گونه از پرندگان مهاجر مانند مرغابی سرسبز و پرستوی دریایی، حواصیل، چنگر نوک سرخ، بوتیمار به تالاب پیرسلمان اسدآباد مهاجرت می‌کردندزال‌پور عنوان کرد: هرساله بیش از ۱۰ گونه از پرندگان مهاجر مانند مرغابی سرسبز و پرستوی دریایی، حواصیل، چنگر نوک سرخ، بوتیمار به تالاب پیرسلمان اسدآباد مهاجرت می‌کردند.
وی عنوان کرد: درصورتی‌که برداشت بی‌رویه از تالاب پیرسلمان توسط کشاورزان و اهالی روستاهای اطراف این تالاب صورت نگیرد، امسال این تالاب در فصل تابستان دارای ماندگاری بوده و دچار خشک‌سالی نخواهد شد.
زال‌پور بابیان اینکه تالاب پیرسلمان جزء آثار ملی و طبیعی کشور به ثبت رسیده است، گفت: تنها تالاب زنده استان به مساحت ٣ هکتار از آب‌های زیرزمینی و چشمه‌ها تغذیه می‌کند.
اما در همین خصوص کارشناس محیط‌زیست همدان درباره تأثیرگذاری مثبت تالاب‌ها بر کاهش ریزگردها اظهار داشت: یکی از ریشه‌های اصلی تولید ریزگردها، بحرانی شدن وضعیت تالاب‌ها و خشک شدن آن‌ها است.
مریم عامری با بیان اینکه در حال حاضر با توجه به بارندگی‌هایی که صورت گرفته و برخی راهکارها، وضعیت ما نسبت به گذشته بهتر شده است، گفت: پدیده ریزگردها عامل مهمی در هدر رفتن خاک، ایجاد خسارات اقتصادی و از همه مهم‌تر عامل تهدید سلامت و زندگی انسان‌ها به شمار می‌آید.
