حداقل 6 درصد از مساحت زمین را اکوسیستم های
تالابی فراگرفته و تالاب ها یکی از منابع اصلی تامین آب و غذا برای انسان ها هستند
و ایران نیز با دارا بودن 41 نوع از 42 نوع تالاب موجود در دنیا، دارای بیشترین
تنوع تالاب در دنیا می باشد.استان قم بر خلاف تصور بسیاری از مردم که این خطه را
استانی کویری، با آب و هوای بسیار نامناسب می دانند، دارای اکوسیستم های کوهستانی،
کوهپایه ای و کویری در غرب و شرق استان است که در میان این تنوع آب و هوایی و
زیستگاهی، وجود شش تالاب فصلی و دائمی خودنمایی می کند.
تالاب های استان قم با وسعت حدود 100 هزار هکتار، حدود 10 درصد از وسعت جغرافیایی
استان را تشکیل داده و بر همین اساس، قم یکی از تالابی ترین استان های کشور و
دارای ظرفیت های عظیم زیست محیطی است که همه ساله میزبان دسته های بزرگ پرندگان
مهاجر است تا اثبات کند که زیبایی قم تنها در کویر خلاصه نمی شود وسعت تالاب ها در استان قم بیش از چهار برابر میانگین
کشوری است و این تالاب ها با توجه به شرایط ویژه اکولوژیکی و زمین شناختی و قرار
گرفتن در مسیر مهاجرت پرندگان، دارای گونه های غنی گیاهی و جانوری است.تالاب بهشت معصومه
قم تنها تالاب دائمی استان است که در شمال شهر و در حدود ۲۰ کیلومتری جنوب تالاب
حوض سلطان در ۳ کیلومتری حاشیه شرقی اتوبان قم تهران قرار گرفته است. تالاب بهشت معصومه قم پیش از این در
تمام فصول آب داشت. این تالاب مجموعه چشمه‌های کویری است که از پیوند آب آنها
آبگیرهای دائمی تشکیل می‌شوداکنون این تالاب در کنار چهار تالاب دیگر یعنی حوض
سلطان، مره، غدیر و دریاچه نمک در خطر نابودی قرار گرفته است .خشکسالی و گرمای هوا
عوامل طبیعی نابودی این تالاب‌ها عنوان می‌شوند. علاوه بر این، ساخت سدهای مختلف
در بالادست رودها و الگوهای غلط کشاورزی تأمین حق‌آبه‌های زیست محیطی تالاب‌ها را
با مشکل مواجه ساخته است .خشکسالی در قم در حال پیشروی است و باعث شده تا نیمی از
روستاهای این استان از سکنه خالی شوند. پنج تالاب این استان در حال خشک‌شدن است.دو دریاچه نمک و تالاب غدیر نیز
اکنون پس از خشک‌شدن به منشاء ریزگردها بدل شده‌اند و استان‌های همسایه قم را تحت
تأثیر قرار داده‌اند. کمبود آب باعث شده تا آبرسانی به بسیاری از روستاهای قم
با تانکر انجام شود ولی متاسفانه شاهد خشکی بخش عظیمی
از این تالاب هستیم و به دلیل کویری بودن استان و میزان کم بارندگی، بازگشت تالاب
به شرایط گذشته و شادابی و طراوت و جذب پرندگان مهاجر را میتوان دور از ذهن دانست.
